Sıkça Karıştırılan E-Ticaret Türleri

Uzun süredir e-ticaret sektöründe çalışıyorum. E-Ticaret dışarıdan baktığımızda geleneksel ticarete göre daha kolay görünebilir ancak e-ticaret alanınında online alışverişinde kendi içerisinde farklı çeşitleri vardır. Şirketler arası e-ticaret, şirketlerden tüketiciye e-ticaret, tüketiciden tüketiciye e-ticaret gibi farklı çeşitleri vardır. Dilimize B2B, B2C, C2C gibi ingilizce’deki karşılıklarıyla yerleşmiş bulunuyor. Peki sürekli kısaltmalarını dile getirdiğimiz bu kısaltmalar nedir? Ne anlama gelir?

B2B (Business to Business – Firmadan firmaya)

İngilizce’de B2B yani business to business olarak adlandırılan bu e-ticaret türünün Türkçe’deki karşılığı şirketler arası e-ticaret. Konuyu biraz daha açacak olursak eğer, üreticiden toptancıya, ya da toptancıdan perakendeci arasındaki e-ticaret diyebiliriz.

B2B, şirketlerin tedarik pazarlarını oluşturmalarında yardımcı olur. Bir mal veya hizmetin üretim aşamasında gerek duyulan ürünlerin veya ara malların toplu olarak satışlarının rahat bir şekilde yapılmasını kolaylaştıran şirketten şirkete (B2B) e-ticaret daha çok sektörel bir ağı temsil etmektedir.

Bu e-ticaret modeli KOBİ’ler için son derece yararlı bir sistemdir. B2B sayesinde KOBİ’ler internet üzerinden mal alımı yapabiliyor ya da başka KOBİ’lerin ihtiyaç duyduğu mal ve hizmetleri satabiliyorlar. B2B şirketler arası e-ticaret olduğu için çok çok kapsamlı değil maalesef.

Sektörde B2B e-ticaret iş modeline n11pro.com platformunu örnek gösterebiliriz.

B2C (Business to Consumer – Firmadan tüketiciye)

B2C yani business to consumer olarak adlandırılan e-ticaret modeline Türkçe’de şirketten tüketiciye e-ticaret modeli diyebiliriz. Adından da anlaşıldığı üzere bu e-ticaret modelinde şirket ürünlerini internet üzerinden tüketiciye satar.

Şirketten tüketiciye e-ticarette, ürünler ve fiyatları açık bir şekilde tüketiciye sunulur. Ürünün teslim ve garanti şartlarının yanı sıra, fiyatı ve özellikleri üretici firma ya da satıcı tarafından tek taraflı olarak belirlenerek tüketiciye sunulur. B2C e-ticaret modelinde tek bir müşteri kriteri olmaz, tüketiciler genellikle tek bir kişi ya da bir perakendeci olurlar.

B2B iş modelinin aksine, online alışveriş mağazalarında B2C günümüzde oldukça yaygındır. Bu mağazalar stoklarında yer alan ürünlere kar marjı koyarak tüketicilere satarlar. Tüketiciler kredi kartı ya da havale ile online alışverişlerini tamamlarlar.

Sektörde B2C e-ticaret iş modeline hepsiburada.com ve n11.com‘u platformları örnek gösterebiliriz.

B2G (Business to Government – Firmadan devlete)

B2G yani business to government olarak adlandırılan e-ticaret modeline Türkçe’de şirketten devlete e-ticaret modeli diyebiliriz. Devletin internet üzerinden ihale açması ve bu ihaleyide işletmelerin yine internet üzerinden online takip edip devlete ürün veya hizmet satışı gerçekleştirmesi bu e ticaret modeline örnektir.

G2B (Government to Business – Devletten firmaya)

G2B olarak kısaltılmış government to business e-ticaret modeline Türkçe’de devletten şirketlere e-ticaret modeli diyebiliriz. Devletin ihale ve benzeri yöntemler ile internet üzerinden devletten işletmelere firmalara yönelik gerçekleşen e-ticaret türüdür.

G2C (Government to Consumer – Devletten tüketiciye)

G2C olarak kısaltılan government to consumer e-ticaret modeli Türkçe’de devletten tüketiciye e-ticaret türü diyebiliriz. Son zamanlar da Türkiye’de yaşanan ekonomik sorunlar neticesinde özellikle meyve sebze fiyatlarındaki artış ve devletin tanzim adı altında destek amaçlı başlatmış olduğu programı buna örnek gösterebiliriz. Tabi ki burada bahsettiğim tanzim çadırları değil.

Örnek verecek olursak eğer epttavm.com e-ticaret sitesi üzerinde başlatılan e-tanzim hizmeti G2C e-ticaret modeline örnektir.

G2G (Government to Government – Devletten devlete)

G2G olarak kısaltılmış bu e-ticaret modeli kısacası devletten devlete e-ticaret modelidir. Devletlerin kendi aralarında internet üzerinden sağladığı e-ticaret türüdür.

C2B (Consumer to Business – Tüketiciden firmaya)

C2B olarak adlandırılan consumer to business e-ticaret modeli Türkçe’de tüketiciden şirkete e-ticaret modelidir. Tüketiciler ürünlerini şirketlere satarlar. Bu e-ticaret türü geleneksel ticaret yöntemi olan şirketlerin tüketiciye ürün sunmalarındanda farklı işlemektedir. Bu modele daha çok forum sitelerinde ve kişisel bloglarda rastlamak mümkün.

C2C (Consumer to Consumer – Tüketiciden tüketiciye)

C2C olarak adlandırılan consumer to consumer e-ticaret modeli Türkçe’de tüketiciden tüketiciye e-ticaret modeli anlamına gelmektedir. C2C’de tüketiciler üçüncü bir parti platform aracılığıyla internet üzerinden alım-satım yapabiliyor. Üçüncü parti genellikle satılan ürünler üzerinden belli bir komisyon alarak bu ticaret modelini yürütüyor. Bu sitelere örnek olarak açık arttırma ya da ikinci el eşya alım-satımı yapılan internet siteleri gösterilebilir.

Sektörde C2C e-ticaret iş modeline gittigidiyor.com ve sahibinden.com‘u gösterebiliriz.

C2G (Consumer to Government – Tüketiciden devlete)

C2G olarak kısaltılmış consumer to government ya da citizen to governmet e-ticaret modeli, Bireysel kullanıcılar, vatandaşlar ile devletler arasında oluşturulan sistemdir.

Bu sisteme örnek verecek olursak eğer, trafik cezaları ve vergilerin internet üzerinden online olarak ödenmesine imkan sağlayan e-ticaret sistemlerini gösterebiliriz. GİB Gelir İdaresi Başkanlığı sitesi gibi.

B2E (Business to Employee – Firmadan çalışana)

B2E olarak adlandırılan business to employee e-ticaret modeli Türkçe’de şirketten çalışana e-ticaret modeli anlamına gelmektedir. B2E’de şirket içindeki bir alım-satım ağı olarak işlemekte. Bu ağda şirketler, çalışanlarına özel olarak ürün ve hizmet sunuyor. Şirketler B2E iş modelinde çoğunlukla çalışanlarıyla alakalı kurumsal ürünlerin temin edilmesinde kullanıyorlar.

M2M (Machine to Machine – Makineden makineye)

M2M olarak adlandırılan machine to machine makineler e-ticaret olarak adlandırabiliriz. Ağ cihazlarının birbirleri arasında insan eliyle destek almadan bilgi alışverişinde ve eylemde bulunmasını sağlayan herhangi bir teknolojiyi tanımlamak için kullanılabilecek geniş bir tanımdır. M2M genellikle uzaktan kullanılan bir e-ticaret türüdür.

Örneklendirecek olursak eğer stoğu tükenen bir ürünün, bir satış makinesi tarafından, yeniden stoklanmasında bilgi vermek için çalışan bir model, stoğu azalan bir üründe distribütöre bilgi mesajı atabilir. Bence daha çok iletişim ve bilgi verme amaçlı şu an kullanılan bu model ilerleyen süreçte bizim yerimize evimizdeki ve iş yerimizdeki birçok süreci yönetecek geleceği teknolojilerinden biri diyebiliriz. Bunuda örneklendirecek olursak eğer evinizdeki su damacananızda suyunuz azaldı ve siz bunu farketmediniz, bunu sizin yerinize yapacak ve ilgili firmadan sizin yerinize su siparişi verebilecek. Buzdolabınızda yumurtanız azaldı bunu sizin keşfetmenize gerek kalmayacak azaldığı zaman size haber verebilecek. Buna benzer örnekleri çoğaltabiliriz sadece biraz hayal gücünüzü kullanmanız M2M modelini geliştirmeye yeter.

Evet karıştırılan ve henüz varlığından birçoğumuzun haberdar olmadığı e-ticaret türlerini siz değerli okurlarım için açıklamaya çalıştım. Faydalı bulduysanız lütfen değerli yorumlarınızı esirgemeyin. Bilgiyle kalın!